Przygotowanie do sakramentu pokuty (Rachunek Sumienia)

Kategoria: Pomocniki i inspiratory

Utworzono: poniedziałek, 26, czerwiec 2023 17:00

Przygotowanie do sakramentu pokuty

(Rachunek Sumienia)

Pismo św. wyraźnie uczy, że wszyscy jesteśmy grzeszni (1J 1, 8-10). Jeśli wyznajemy nasze grzechy kapłanom Kościoła, Bóg nam je odpuści (1J 19; Jk 5, 13-16). Władzę odpuszczania grzechów, którą miał Pan Jezus (Mk 2, 10) przekazał Apostołom i ich następcom (biskupom i kapłanom). (J 20, 22; Dz 13, 2-3; 1Tm 4, 14).

Aby godnie i owocnie przyjąć sakrament Pokuty, grzesznik musi spełnić pięć aktów, które nazywa się także warunkami sakramentu Pokuty: 1. Rachunek sumienia. 2. Żal za grzechy. 3. Mocne postanowienie poprawy. 4. Szczera spowiedź. 5. Zadośćuczynienie. Przystąpienie do sakramentu Pokuty nie jest zabiegiem higieny fizycznej czy tylko etapem pracy nad poznaniem siebie. Pokuta jest sakramentem, jest zetknięciem się z Bogiem. Dlatego przygotowaniu do spowiedzi musi towarzyszyć modlitwa, przez którą wypraszamy sobie łaskę Bożą.

MODLITWA DO DUCHA ŚWIĘTEGO

Przyjdź. Duchu Święty, Duchu światła i prawdy, który przenikasz tajemnice serca ludzkiego, przed którym nie ma nic skrytego, przyjdź i oświeć mój rozum, abym przypomniał sobie moje grzechy i poznał ich złość. Przyjdź i skrusz moje serce, abym za te grzechy szczerze żałował, a wolę umocnij do powzięcia skutecznego postanowienia poprawy. (Rz 8, 26-27: 1Kor 2, 10-12).

Najświętsza Panno, święty Aniele Stróżu mój i moi święci Patronowie, wyproście mi łaski potrzebne do poznania, czym obraziłem Najświętszego Boga.

RACHUNEK SUMIENIA (Ga 16, 4)

W rachunku sumienia trzeba przypomnieć sobie grzechy, aby się przygotować do ich wyznania. Mamy obowiązek wyznać wszystkie grzechy śmiertelne, ich liczbę i okoliczności zmieniające ich rodzaj.

Trzeba wyznawać grzeszne czyny, a nie skłonności, które są niezależne od naszej woli. Dobrze jest wyznawać także grzechy powszednie, aby przeprosić za nie Pana Boga i otrzymać łaskę do poprawy. Nie trzeba się jednak silić na szczegółowe określenie liczby tych grzechów. Ważniejszą rzeczą jest zdać sobie sprawę, czy po ostatniej spowiedzi nastąpiła poprawa, czy może stan duszy jest gorszy.

  PYTANIA WSTĘPNE

• Kiedy spowiadałem się ostatni raz ?
• Czy spowiedź była szczera ?
• Czy zapomniałem lub zataiłem jakiś grzech ?
• Czy odprawiłem pokutę ?

  OBOWIĄZKI WOBEC BOGA

• Czy starałem się lepiej poznać Pana Boga?
• Czy zaniedbywałem sposobności do pogłębienia mojej wiary?
• Czy wstydziłem się wiary? (Mt 10, 33)
• Czy dobrowolnie powątpiewałem w prawdy wiary? (Ga, 6-9)
• Czy ufałem Bogu należycie? Czy nie poddawałem się rozpaczy?
• Czy pragnę kochać Boga ponad wszystko?
• Czy przedkładam Boga nad pieniądze, wygody, przyjemności, sporty itp, oraz nad wszelkie inne przywiązania?
• Czy wzywałem imienia Bożego bez potrzeby?
• Czy przysięgałem bez potrzeby? Czy przysięgałem fałszywie?
• Czy dochowałem przesięgi lub złożonego ślubu ?
• Czy zaniedbuję pacierz rano lub wieczorem? (1Tes 5, 17; Kol 4, 2)
• Czy opuszczałem dobrowolnie Mszę św. w niedziele lub święta? (Hbr 10, 25)
• Czy spóźniłem się na Mszę św. z własnej winy?
• Czy podczas Mszy św. byłem dobrowolnie roztargniony?
• Czy rozmawiałem albo też śmiałem się w kościele? (Jk 4, 3)
• Czy bez koniecznej potrzeby oddawałem się w niedzielę ciężkiej pracy tj. prac niekoniecznych?
• Czy jadłem mięso w piątek? (Mk 2, 20) Czy zachowywałem nakazane posty i wstrzemięźliwości?
• Czy w Wielkim Poście brałem udział w zabawach?
• Czy obchodzi mnie dzisiejsze życie Kościoła? Jego działalność apostolska i misyjna?
• Czy starałem się pomóc Kościołowi ? (Ef 5, 32; Mt 16, 18; Łk 10, 16; Ga 6, 6)
• Czy zawsze z należytym uszanowaniem wyrażam się o duchowieństwie? (1Tym 5, 17-19)
• Czy moje zachowanie było dla innowierców okazją do ujemnego sądu o katolikach? (1P 2, 11-12; Mt 5,16)

  OBOWIĄZKI WZGLĘDEM SAMEGO SIEBIE

• Czy zwalczałem pychę? (Jk 4, 6-7)
• Czy wynosiłem się nad innych słowami i zachowaniem?
• Czy chciałem mieć zawsze rację? Czy chętnie przyjmowałem uwagi? Czy byłem obłudny?
• Czy uciekałem się do kłamstwa, by ukryć swoje błędy albo się pochwalić ? (Ef 4, 25)
• Czy byłem zbytnio przywiązany do pieniędzy? (1Tym 6, 9-10)
• Czy dostatecznie dbałem o swoją własność?
• Czy w wydatkach pamiętałem o ubogich i Kościele? (1Kor 16, 1-2)
• Czy miałem należyte poszanowanie dla ciała i jego sił rozrodczych?
• Czy dopuszczałem myśli, wyobrażenia i pragnienia nieczyste?
• Czy czytałem podniecające książki i czasopisma? Czy pokazywałem je innym?
• Czy patrzyłem na niemoralne filmy?
• Czy prowadziłem nieprzyzwoite rozmowy?
• Czy popełniałem uczynki nieczyste w samotności albo z drugim?
• Czy jestem gotowy odsunąć od siebie okazje do grzechu?
• Czy miałem należyte poszanowanie dla osób płci odmiennej?
• Czy moje stroje, zachowanie się, tańce były dla innych przyczyną pokus? (Ef 5, 3-7; 1Kor 6, 18-19; 10, 7-8)
• Czy byłem łakomy w jedzeniu? Czy się upijałem? (Ef 5, 18)
• Czy narażałem zbyt lekkomyślnie zdrowie lub życie ?

  OBOWIĄZKI WZGLĘDEM BLIŹNICH

• Czy miałem poczucie odpowiedzialności za tych, którzy wokół mnie żyją?
• Czy starałem się im pomóc, przysłużyć się im, wesprzeć w pracy, w wysiłku ku dobremu?
• Czy dawałem im dobry przykład? (Jk 4, 17)
• Czy gorszyłem bliźnich swoim postępowaniem?
• Czy namawiałem ich do grzechu? Do jakiego?
• Czy narażałem życie lub zdrowie bliźnich przez przekraczanie przepisów bezpieczeństwa na drogach lub przy pracy?
• Czy żywię do kogoś nienawiść lub niechęć?
• Czy były gwałtowne kłótnie, obelgi, uderzenia?
• Czy szkodziłem bliźniemu? (Rz 12, 14-21)
• Czy gardziłem drugimi z powodu ich pochodzenia, ich słabości lub wad?
• Czy cieszyłem się z niepowodzeń lub nieszczęść?
• Czy posądzałem lekkomyślnie? (Mt 7, 1-6; Jk 4, 11-12)
• Czy kradłem?
• Czy wyrządzałem szkody?
• Czy zatrzymywałem rzecz znalezioną lub pożyczoną? (Ef 4,28)

  DZIECI:

• Czy kochałem moich rodziców?
• Czy okazywałem moim rodzicom szacunek?
• Czy odpowiadałem im grubiańsko lub opryskliwie?
• Czy czułem do nich niechęć za wymówki, które mi czynili?
• Czy mówiłem o nich źle wobec innych?
• Czy starałem się pomóc moim rodzicom?
• Czy narażałem rodziców na niepotrzebne wydatki?
• Czy nie traktowałem domu jako hotelu, a rodziców jak obsługujących?
• Czy wobec dziadków byłem cierpliwy, usłużny i czy odnosiłem się do nich z szacunkiem?

   UCZNIOWIE:

• Czy okazywałem moim nauczycielom szacunek i posłuszeństwo?
• Czy chodzę na lekcje religii? Jak się jej uczę?
• Czy dobrze zachowywałem się na lekcjach religii?
• Czy przykładałem się sumiennie do nauki?
• Czy z lenistwa opuszczałem lekcje?
• Czy oszukiwałem w szkole albo dopomagałem w tym innym?
• Czy chętnie służę pomocą słabszym w nauce kolegom? (Ga 6, 2)

  RODZICE :

• Czy któreś z moich dzieci czuje się mniej kochane?
• Czy rozpieszczałem moje dzieci?
• Czy umiałem wymagać dla siebie należytego szacunku?
• Czy byłem sprawiedliwy w karaniu?
• Czy w karaniu umiałem odróżnić prawdziwe winy od płochości dziecięcej?
• Czy dawałem zawsze dobry przykład w wypełnianiu obowiązków religijnych, w życiu rodzinnym, pracy zawodowej?
• Czy czuwałem nad wychowaniem, jakie otrzymują poza domem?
• Czy dbałem o ich wyrobienie moralne i religijne?
• Czy usprawiedliwiałem przed wychowawcami wady swoich dzieci, nawet w ich obecności?
• Czy była między nami (mężem i żoną) współpraca w wychowywaniu naszych dzieci?
• Czy ustala się wspólnie sposób, w jaki należy na nie wpływać?
• Czy któreś z nas pozwala dzieciom na to, czego drugie zakazało?
• Czy obwiniamy się wzajemnie w obecności naszych dzieci?
• Czy wiemy, co dzieci nasze czytają, na jakie widowiska chodzą, z kim przebywają?

  MAŁŻONKOWIE :

• Czy kocham szczerze żonę (męża)?
• Czy troszczymy się o swoje upodobania, pragnienia, zdrowie?
• Czy pomagaliśmy sobie nawzajem do dobrego i czy łączy nas wspólnota duchowa?
• Czyśmy się wspólnie za siebie modlili?
• Czyśmy się wzajemnie wspomagali w pracy?
• Czy ukrywaliśmy przed sobą jakieś ważne sprawy?
• Czy byliśmy sobie nawzajem usłużni? (Ef 5, 33)
• Czy byliśmy samolubni?
• Czy utrudnialiśmy sobie życie przez zły humor, kaprysy, gniewy i niecierpliwość?
• Czy dbaliśmy o siebie, by się nawzajem podobać?
• Czy rozjątrzaliśmy niezgodę opowiadając innym o tym, co nas dzieli?
• Czy dochowaliśmy wierności małżeńskiej?
• Czy unikaliśmy potomstwa w sposób grzeszny np. używając środków antykoncepcyjnych? Ile razy?
• Czy domagałem się poronienia (aborcji) lub ułatwiałem je?
• Czy dom nasz jest wzorem i przykładem życia chrześcijańskiego?

   OBOWIĄZKI WZGLĘDEM OJCZYZNY (Rz 13, 1-7)

• Czy szukałem szczerze dobra mojego kraju?
• Czy spełniam solidnie swoje obowiązki? (Jk 4, 17)
• Czy w polityce dbałem o wolność religijną, sprawiedliwość, postęp społeczny?
• Czy umiałem wyzbyć się zacietrzewienia: być za tym, co łączy, a nie za tym co dzieli?
• Czy jestem za wartościami chrześcijańskimi?

  PRACOWNICY: (1P 2, 13-19)

• Czy pracowałem sumiennie?
• Czy wykorzystywałem należycie czas przeznaczony na pracę?
• Czy robiłem solidnie to, za co mi płacą?
• Czy spełniałem polecenia swoich zwierzchników?
• Czy byłem wobec ich żądań bierny lub niechętny? (2Tes 3, 10)
• Czy dobrze żyję z towarzyszami pracy?
• Czy dawałem młodszym od siebie dobry przykład?
• Czy patrzyłem przez palce na zło, aby mieć spokój?

  PRACODAWCY I ZWIERZCHNICY: (1Tym 6, 17-19)

• Czy zapłata, jaką dawałem, była sprawiedliwa, odpowiadająca wymaganiom i godności ludzkiej?
• Czy podwładni szanują mnie i cenią? A jeżeli nie, to dlaczego?
• Czy podwładnym dawałem odpowiedni wypoczynek?
• Czy troszczyłem się o dobrą atmosferę i dobre warunki pracy? (Jk 5, 1-6)

  PYTANIA KOŃCOWE

• Czy stan mojej duszy jest lepszy czy gorszy niż dawniej?
• Jaki grzech najczęściej się powtarza?
• Jaka jest moja wada główna?

ŻAL ZA GRZECHY I MOCNE POSTANOWIENIE POPRAWY

Żal za grzechy połączony z mocnym postanowieniem poprawy jest głównym warunkiem odpuszczenia grzechów, a zatem najważniejszą sprawą w sakramencie Pokuty. Żal za grzechy jest to odwrócenie się od popełnionych grzechów i postanowienie niegrzeszenia w przyszłości. Żal ten musi być wewnętrzny, to znaczy musi być aktem rozumu i woli, a nie ograniczać się do odmówienia jakiejś formuły słownej: winien być nadprzyrodzony, czyli wypływać z łaski Bożej i pobudek nadprzyrodzonych: winien być powszechny, to znaczy winien się odnosić przynajmniej do wszystkich grzechów śmiertelnych: i nade wszystko, to znaczy, że nienawidzimy grzechów więcej niż wszelkiego innego zła.

Aby obudzić szczery żal za grzechy przypomnij sobie i rozważ skutki grzechu. Przez grzech: obraziłeś Boga który cię stworzył i okazał ci tyle miłości; nadużyłeś Jego darów; złamałeś przyrzeczenia złożone na Chrzcie św.; stałeś się powodem męki i śmierci Pana Jezusa; utraciłeś prawo do nieba, a zasłużyłeś na potępienie lub ciężkie męki czyśćcowe. Odwróć się z obrzydzeniem od grzechu i przepraszaj Pana Boga.

AKT ŻALU

Ojcze miłosierdzia, czym odpłaciłem Tobie za Twoją miłość? Grzechami, zaniedbaniem, niewdzięcznością. Obym był nigdy nie zgrzeszył. Żałuję z całego serca za wszystkie grzechy, którymi obraziłem Ciebie, mojego Stworzyciela i Odkupiciela. Żałuję, że znieważyłem Ciebie. Dobro najwyższe i najgodniejsze miłości. Żałuję, że zmarnowałem zasługi męki mojego Zbawiciela i zdeptałem Jego Krew za mnie przelaną. Żałuję, że obraziłem sprawiedliwość Twoją Panie, i zasłużyłem na słuszną karę. Ojcze, zgrzeszyłem przeciw niebu i przeciw Tobie. Nie jestem godzien zwać się dzieckiem Twoim. Brzydzę się wszystkimi grzechami moimi i odwracam się od nich Mocno postanawiam przy pomocy łaski Twojej unikać wszystkich grzechów i okazji do nich.
Najświętsza Panno, święty Aniele Stróżu mój i moi święci Patronowie, wyproście mi u Boga przebaczenie moich grzechów.

SPOWIEDŹ

 Znak krzyża św. W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

Przed wyznaniem grzechów powiedz:

    Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus
    Ostatni raz spowiadałem się ...
    Rozgrzeszenie otrzymałem, pokutę odprawiłem (albo : nie odprawiłem).
    Na ostatniej spowiedzi zapomniałem wyznać, że...
    Oskarżam się z następujących grzechowi

Wymień swoje grzechy. Na końcu powiedz:

Więcej grzechów nie pamiętam. Za wszystkie grzechy szczerze żałuję i postanawiam się z nich poprawić. Proszę Boga o przebaczenie, a ciebie, ojcze, o naukę, i zbawienną pokutę.

MODLITWA PO SPOWIEDZI

Niech Ci będzie chwała i dziękczynienie, Boże w Trójcy jedyny, żeś mi z nieskończonego miłosierdzia Twego przez rozgrzeszenie kapłańskie odpuścił moje grzechy. Dzięki ci, Ojcze niebieski, żeś mnie nędznego grzesznika przyjął na powrót za swoje dziecko.Dzięki Ci, Jezu, Zbawicielu mój, żeś Krwią swoją obmył mą duszę i przywrócił jej życie nadprzyrodzone. Dzięki Ci, Duchu Święty, żeś mi dał łaskę prawdziwego żalu i żeś przez ten Sakrament odbudował w duszy mej świątynię Bożą.

KOMUNIA ŚWIĘTA

 za: ulotka przygotowana i rozdawana przez ks. Rafała Jarosiewicza podczas rekolekcji wielkopostnych w par. bł. Edmunda Bojanowskiego w Warszawie w dn. 11-13.03.2007 r.